İngilizce ve Fransızca kaynaklara göre ismi Anglo-Saxon olan kavim, 5. yüzyılda günümüzdeki İngiltere'ye yerleşerek günümüzdeki İngilizlerin başlangıcını oluşturdular.
Anglo-Saxon Krallığının Doğuşu
Anglo-Saxon; Ang, Saks ve Jut kavimlerinden oluşur. Bu kavimlerin kökeni de Cermen ırkına dayanır. 5. yüzyılda Romalı askerlerin boşalttığı Britanya Adası’na, Almanya’dan göç ederek yerleştiler. Bu yerleşimi tek bir merkez yerine adanın çeşitli yerlerine ayrılarak yerleştiler. Bu yerleşimler sonucu ayrı yarı birden çok krallık oluşmuş oldu. 9. yüzyılın başlarında Wessex kralı King Egbert’in tüm krallıkları tek krallık altında birleştirmesine kadar 7 ayrı krallık oluşmuştu bile. Bunlar Wessex, Sussex, Kent, Anglia, Mercia, East ve Northumtra.
Wessex krallığı, krallıklar içerisinde Cermen kavminin özelliklerini en az değiştirmiş krallıktı. Halk içerisinde asiller, özgürler, yarı özgürler ve köleler adında sınıflar mevcuttu. Bu sistem sonralardan biraz olsun yıkıldı. Dini inançları ise ilk zamanlarda putperestlik ve çok tanrılı dinken sonradan 11. yüzyıl sonlarında Hırıstiyanlık kabul edildi.
Viking İstilası
Anglosaksonlar ilk olarak 795 yılında başlayan, Danimarka’dan gelen İskandinav istilasını birçok kez savunmaya çalıştılar. Özellikle sahil kasabalarına gelerek buraları yağmayalıp soyan Vikingler ada için büyük sıkıntı olmaya başladı. Bu istilaları adayı Wessex kralı durduğu için diğer krallıkları da tek çatı altında toplaması çok daha kolay oldu. Ancak yine de Vikingler adanın kuzeyine yerleşmeyi başardılar. İstilaların tekrar başlaması ve baş edilmeyecek boyuta ulaşması sonucu Vikinglere her sene haraç ödenmesi kabul edildi. Wessex kralı bu istilalardan ve harç ödemesinden kurtulmak istiyordu. Bu yüzden Normandiya dükünün kızı Emma ile evlendi. Artık Wessex krallığı ve Normandiya krallığı ittifak kurmuş oldu. İttifak sonucunda güçlenen krallık Vikinglerin adadan tamamen atılması için çatışmalar başlattı ancak Viking krallığının ve adanın kuzeyindeki Vikinglerin saldırıları sonucu ada tamamen Viking kralı Büyük Knut’un hakimiyetine geçti.
Normandiya şu anda Fransa’nın sınırları içerisinde kuzey sahil kıyısında bulunur. Normanlar adlarını (North Man) kuzeyli insan kelimesinden alırlar. Normanlar da Cermen ırkından gelse de Anglo-Saxon’lar gibi kendi dilleri yerine Fransızca dilini konuşurlar.
Büyük Knut o sıralarda Danimarka, İsveç, Norveç ve İngiltere kralıydı. Knut adayı eline geçirdikten sonra Normandiya dükünün kızı olan, ölen Wessex kralının eski eşi olan Emma ile evlendi. Emma’nın önceki evliliğinden olan oğlu Edward’ı da oğlu olarak kabul etti ve Knut ölünce yerine Edward geçti.
Fetihten sonra Anglosaksonlardan Edward, birliği tekrar kurdu ancak onun ölümünden sonra gelen Harold’ı Normandiya kralı tanımadı. Çünkü Edward’ın hiç oğlu olmamıştı ve Harold sadece bir Saxon soylusuydu. Bunun üzerine Normandiya dükü William taht üzerinde hak iddia etti. Taht üzerinde hak iddia eden tek kişi de o olmadı. Viking kralı Harald da Büyük Knut’un mirası olduğu gerekçesiyle taht üzerinde hakkı olduğunu söyledi.
Normandiya İstilası ve Vikinglerin Sonu
İngilete kralı olan Harold, güneyden olası Norman işgali için ordusuyla güney sahilinde aylarca bekler. Ancak herhangi bir saldırı girişimi gelmeyince ordusunu tarım işlerinde çalışmaları için terhis eder. O sıralarda işgal için gelen Viking kralı Harald karşılaştığı ufak birlikleri temizleyerek İngiltere’nin kuzeyine yerleşir. Bu haberi alan Harold ordusunu tekrar aceleyle toplar ve kuzeye doğru harekete geçer. Kuzeyde Vikingler ile 1066 Stamford Bridge Muharabesi’ni gerçekleştirir ve çok büyük kayıplar yaşasa da galip gelir. Viking kralı Harald ve beraberindeki birçok önemli komutan öldürülür. Bu savaş tarihte Vikinglerin sonu olarak geçer.
Kral Harold Vikinglere karşı kazanmış olsa da o sırada güneyden işgale başlayan Norman kralı William’ın karşısına çıkacak tüm gücünü kaybetmiştir. Papa’nın da izniyle çok büyük bir ordu toplayan William, Harold’un Vikingler karşısındaki zaferinden birkaç gün sonra denize açılır. Adanın güneyinden karaya çıkan Normandiya ordusu güney şehirlerine yağmalamaya ve güneyde kale inşa etmeye başlar. Artık Norman istilası resmen başlamış olur.
Daha yeni büyük bir savaştan çıkan Harold kalan az sayıda ordusunu alarak güneye doğru yola çıkar. Londra üzerinde mola verip eksiklerini tamamlayan Harold ordusunu biraz olsun güçlendirmeyi başardı. Zaferle birlikte daha da motive olan halk da orduya katılmaya başladı. Stamford Bridge Muharabesi’nin üzerinden henüz iki hafta geçmişken Harold’ın ordusu William’ın ordusuna karşı Hastings Muharebesi’ne çıkar. Çok uzun süre savunmasıyla Normanlara geçit vermeyen Harold, Normanların geri çekilmesiyle süvarilerini saldırıya yolladı. Saldırıya geçen süvarileri çok rahat temizleyen William savunma hattını çok zayıflatmış oldu. Aynı gün savaşı kazanan Norman ordusu Harold ve kardeşlerini de öldürdü. Bu Normandiya istilası da tarihteki İngiltere-Fransa çekişmelerinin başlangıcı oldu.
William’ın Teslimiyet Beklentisi ve Direniş
William bu zafer sonrasında kalan İngiliz liderlerinin teslim olmasını ve bağlılık yemini etmesini bekler ancak İngiliz liderleri Edgar’ı yeni kral ilan eder. Bunun üzerinde Londra’ya doğru yürüyen William karşısına çıkan ufak tefek birlikleri temizler ve teker teker umutları bitirir. Kral Edgar’a olan inaçta biter ve William’a teslim olurlar. Yıllarca Mercia, Kent ve Northumbria direnişlerine devam eder bu direnişe Danimarka’dan da gelen birliklerle destek verilir. Danimarka desteğini William geri püskürtür. Danimarka’dan gelen destek de bitince yavaş yavaş yapılan kuşatmalara karşı koyamazlar. Çok kanlı geçen birkaç yıl Normandiya krallığının itibarını fazlasıyla zedelemeye yeter. Papa bile bu durumu artık endişeyle izler ancak engel olmaz.
Normandiya İşgalinin Sonuçları
William zaferden sonra ilk iş olarak kral Harold’a destek veren tüm Anglo-Saxon soylularının arazilerini alarak Norman soylulara verir ancak Normanların nüfusu adanın gerçek yerlilerine göre çok az kalır. Bu sebeple birçok isyan çıkar. İsyanları bastırmak ve otoriteyi sağlamlaştırmak için William birçok yere kaleler inşa ettirir. Bu baskıya daha fazla dayanamayan Anglo-Saxon halkının bir kısmı İrlanda, İskoçya ve İskandinavya’ya göç etmeye başlar.
Hakimiyeti elinde bulunduran William ve yanındaki Norman soylularının kullandığı Fransızca ile yerel halkın kullandığı temel İngilizce yavaş yavaş harmanlanarak günümüzde İngilizce ortaya çıkmaya başlar.
1066 yılındaki William’ın işgalinin 20 yıl sonrasındaki İngiltere haritası aşağıdaki gibidir.
Kansız Kvothe — Selim Can Ermiş @2019
Medium @caremarselo
0 yorum:
Yorum Gönder